Systeemsoftware afhalen (image).
Als startend systeem op sd kaar zetten

Download
De laatste versie van Raspbian kan je hier afhalen:

Raspbian

Uitpakken
In je bestandbeheerder of op de commandolijn.

Schrijven
Op Linux kan je met dd de uitgepakte image naar de sd kaart schrijven, open een terminal.
Wees voorzichtig met het exact opgeven van de doel-drive waarnaar je schrijft, je kan per vergissing je eigen systeemschijf opgeven als doel!
Check voor je de kaart in de sd drive steekt:

~> lsblk

NAME MAJ:MIN RM SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
sda 8:0 0 489,1G 0 disk
├─sda1 8:1 0 399M 0 part /boot
└─sda2 8:2 0 488,7G 0 part
└─cr_ata-Crucial_CT525MX300SSD1_1730181A3D36-part2 254:0 0 488,7G 0 crypt
├─system-swap 254:1 0 2G 0 lvm [SWAP]
├─system-root 254:2 0 40G 0 lvm /var/opt
└─system-home 254:3 0 100G 0 lvm /home
sr0 11:0 1 1024M 0 rom

Steek de kaart in de sd drive en check opnieuw:

~> lsblk

NAME MAJ:MIN RM SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
sda 8:0 0 489,1G 0 disk
├─sda1 8:1 0 399M 0 part /boot
└─sda2 8:2 0 488,7G 0 part
└─cr_ata-Crucial_CT525MX300SSD1_1730181A3D36-part2 254:0 0 488,7G 0 crypt
├─system-swap 254:1 0 2G 0 lvm [SWAP]
├─system-root 254:2 0 40G 0 lvm /var/opt
└─system-home 254:3 0 100G 0 lvm /home
sr0 11:0 1 1024M 0 rom
mmcblk0 179:0 0 14,5G 0 disk
├─mmcblk0p1 179:1 0 1,1G 0 part
├─mmcblk0p2 179:2 0 1K 0 part
├─mmcblk0p5 179:5 0 32M 0 part
├─mmcblk0p6 179:6 0 66M 0 part
└─mmcblk0p7 179:7 0 12,8G 0 part

In dit geval is mmcblk0 dus het doel.

Commando: (gebruik de naam van je image)

sudo dd bs=4M if=2018-06-27-raspbian-stretch.img of=/dev/mmcblk0 conv=fsync

Na een tiental minuutjes:
(je kan de diskmonitor op je desktop in het oog houden om te weten wanneer de operatie gedaan is)

sudo dd bs=4M if=2018-06-27-raspbian-stretch.img of=/dev/mmcblk0 conv=fsync
1150+0 records gelezen
1150+0 records geschreven
4823449600 bytes (4,8 GB, 4,5 GiB) copied, 1113,16 s, 4,3 MB/s

Als je de Raspberry Pi start komt er een melding van het aanpassen van iets van het systeem, als ik het goed begrepen heb is dat het gebruiken van de hele SD kaart.

Daarna krijg ik een welkom scherm maar ik beland wel op de commandolijn.
Ik tik startx om een grafische sessie te starten, en dan komt er weer een welkom

Before you start using it, there are a few things to set up.
Press Next to get started.

Country: Belgium
(Language en Timezone staan goed)

Daarna herstart de Pi en komt wel in het grafisch systeem op.

In het menu kan je configureren:

Systeem:
– Hostname : …
– opstarten naar buroblad of CLI (commandolijn)
– Autologin als gebruiker Pi
– …

Interfaces:
– Camera aan
– ssh aan.
– … aan/af

De hostname staat in /etc/hostname
Het ip address in /etc/dhcpcd.conf

bv: haal # weg aan begin van de lijn om te aktiveren, en pas aan je eigen adressen aan:

interface eth0
static ip_address=192.168.1.10/24

reboot
ifconfig

Van 8 (Jessie) naar 9 (Stretch)?

Raspberry Pi wordt standaard uitgeleverd met Raspbian (in noobs). De versie van een Raspberry Pi Model B zou kunnen zijn:

cat /etc/issue

Raspbian GNU/Linux 8

uname -a

Linux ras001 4.9.35-v7+ #1014 SMP

eenzelfde bord, later geinstalleerd:

Raspbian GNU/Linux 9
(4.14.34-v7+ #1110 SMP)

Hoe krijg je nu de eerste op het niveau van de te tweede?

1. Een nieuw systeem afhalen (heb je waarschijnlijk van die 2e) en installeren
https://www.raspberrypi.org/downloads/
2. De eerste upgraden.

Voor beide mogelijkheden geldt natuurlijk: maak eerst een backup.

Upgrade van 8
Volgens de handleiding op raspberrypi.org:

sudo apt-get update

sudo apt-get dist-upgrade

Zo’n upgrade kan wel wat extra ruimte in beslag nemen, en niet elke SD kaart is daar groot genoeg voor.

Een SD kaart van 16 Gb zou er geen probleem mee mogen hebben, die begon met 38% vol en liep tot 41% tijdens/na de installatie.

Starten in het nieuwe systeem
Na installatie herstart (commando “reboot“) geeft het upgedate systeem een melding op de desktop, in een venster met titel “Information”:

Your Raspbian system has been upgraded to the latest version.

To ensure compatibility with the new version, some configuration files have been overwritten-if you had customised your system, some of the changes may have been lost.

Your original configuration files have been backed up and put in the directory /home/pi/oldconfigfiles.

Ik draai nog sudo apt-get autoremove, wat 94 Mb zou vrijmaken.

Niet tot 9?
De desktop is terug de standaard Pixel desktopachtergrond.
Wat niet veranderd is:
– iconen en links op de desktop
– hostname
– het ip-adres
– eigenaardig genoeg is ook /etc/issue en /etc/debian_version blijven staan op 8
– ook de kernel is hetzelfde gebleven?

Met deze stappen doe je dus geen update van 8 naar 9!

Van Jessie naar Stretch

Om van versie jessie naar stretch te gaan is meer nodig, en het is ook niet gegarandeerd dat het lukt.**

Daarvoor moet je twee configuratiebestanden van de updater aanpassen (met root rechten), ik gebruikte daarvoor mcedit omdat ik die geïnstalleerd heb staan.

In het bestand /etc/apt/sources.list vervang je jessie door strech:

deb http://mirrordirector.raspbian.org/raspbian/ stretch main contrib non-free rpi
#deb http://mirrordirector.raspbian.org/raspbian/ jessie main contrib non-free rpi

In het bestand /etc/apt/sources.list.d/raspi.list vervang je ook jessie door stretch:

deb http://archive.raspberrypi.org/debian/ stretch main ui
#deb http://archive.raspberrypi.org/debian/ jessie main ui

Daarna weer:
sudo apt-get update
sudo apt-get -y dist-upgrade

Het eerste gaat snel, het tweede duurt wel even (11:00-..)
De -y antwoordt automatisch “y” op licentievragen en zo.

Je komt wel in een aantal schermen met allerlei informatie over gevolgen van wijzigingen ivm cron jobs, ssh verbindingen enz.
Tik q om er uit te geraken, of maak een keuze waar gevraagd (meer details zie log onderaan).

…

Om plaast vrij te maken ongebruikte audio eruit met:

sudo apt-get -y purge "pulseaudio*"

reboot

** ps: bij mij is het trouwens niet gelukt, zie log onderaan.

Nog een (Engelstalige) uitleg over de upgrade ivm toepassingen als de database:
https://linuxconfig.org/how-to-upgrade-debian-8-jessie-to-debian-9-stretch

(meer…)

Op de desktop een link maken om de Raspberry Pi af te sluiten.
(Dit is bv bedoeld voor een toestel dat een bepaalde functie heeft, en waar de gebruikers geneigd zouden kunnen zijn de “stekker uit te trekken”. De Pi kan daar niet zo goed tegen, en vooral de SD kaart met het systeem niet).

Shell script
Eerst maak je een shell script dat de Raspberry Pi afsluit als je het uitvoert; het bevat hetzelfde commando dat we geven op de commandolijn:

sudo shutdown -h now

Bewaar het met de naam Shutdown.sh
Maak het uitvoerbaar met

chmod +x Shutdown.sh

Desktop
Dan de link op de desktop. Ik heb in Raspbian geen manier gevonden zoals in KDE om met rechtsklik een nieuwe link te maken, maar manueel komt het erop neer dat je een tekstbestand maakt (zonder extentie mag) dat je op de desktop zet:

touch Afsluiten

Dan zet je volgende tekst erin:

[Desktop Entry]
Type=Application
Encoding=UTF-8
Name=Uitschakelen
Comment=Veilig-Uitschakelen
Icon=/usr/share/icons/Adwaita/64x64/actions/system-shutdown-symbolic.symbolic.png
Exec=/home/pi/bin/Shutdown.sh
Terminal=false
Categories=None;


Als je nu op dat uitschakelsymbool klikt, sluit de Raspberry Pi af.

Het scherm geeft te veel licht af en daardoor zijn fijne lijnen niet zichtbaar, scherm ziet er in het geheel overbelicht uit.

Is niet op elk scherm even erg, deze omstandigheden: Pi HDMI naar VGA kabel (oude VGA-aansluiting dell 17″ monitor).

Een gelijkaardig fenomeen wordt gemeld op een Pi forum:
HDMI washed out / too bright

En als je verderleest en de links volgt, kom je tot een mogelijke oplossing. Blijkbaar zijn er instellingen mogelijk in een bestand
/boot/config.txt volgens de documentatie
config.txt, die verhuisd is naar hier:
https://www.raspberrypi.org/documentation/configuration/config-txt/README.md.

Een forumgebruiker vermeldt het toevoegen van:
hdmi_pixel_encoding=2

Er zijn heel wat waarden om mee te spelen, alles hangt af van je scherm natuurlijk.

Ik gebruik uiteindelijk toch de instellingen zoals ik ze voorheen had, en probeer in mijn programma’s de achtergrond donkerder te maken.

(teruggevonden artikel, datum kwijt *)

Er was deze week (*) een opvallend grote Tumbleweed update, met niet enkel een nieuwe kernel (kernel-default-4.15.5-1.2), maar ook ander paketten als LibreOffice, geluidssysteem, enz. ; in totaal 153 packages.

Dit gebeurde in de gewone update met “zypper up“.
Zypper is de commandolijntool die gebruikt wordt in openSUSE, ongeveer zoals debian gebruikers apt gebruiken.

Tumbleweed is de “rolling release” distributie van openSUSE. Bij een rolling release evolueert het systeem constant in plaats van met afgelijnde versienummers te werken.

ps:
De installatie eindigde bij mij met Failed to cache rpm database (1).

Op een forum post van opensuse.org wordt aangeraden om :
rpm --rebuilddb
te doen. Dat eindigt zonder foutmelding (trouwens helemaal zonder melding, maar dat betekent meestal dat het gelukt is).

Een daaropvolgende zypper up geeft “Nothing to do”.

Op lwn.net/Articles/717489/ wordt trouwens beschreven dat er omstandigheden zijn waarin je beter een ander commando gebruikt voor het updaten:
zypper dup --no-allow-vendor-change

Dit zou iets beter overweg kunnen met het opruimen van oude rommel, maar toch niet zo drastisch zijn als een gewone dup, die “distribution update” betekent. Distribution update is meer dan een gewone “update” van bestaande dingen. Distribution update schakelt over naar nieuwere versies, en is een beetje meer avontuurlijk, wat soms voor verrassing leidt bij het opstarten de volgende keer. In het slechtste geval moet je wat terugdraaien.

Uiteindelijk gaf de update wat recentere paketten tov de huidige Leap 42.3 versies:
– kernel-4.15.5 (tov 4.4 in Leap),
– LibreOffice 5.4.1.2 (tov 5.3.5.2 in Leap maar ook 5.4.5.1 mogelijk),
– Firefox 58.0.2 (tov 52.5.3 in Leap)

De Raspberry Pi heeft GEEN real-time clock. Dat betekent dat hij bij het opstarten geen idee heeft van datum of tijd.

• Je kan de datum/tijd zelf instellen na opstarten
• Als er een (internet) netwerkverbinding is kan hij van een “timeserver” die gegevens ophalen.
• Je maakt applicaties waarbij de datum/tijd geen rol speelt.

Database
Als je niet aan internet of een interne timeserver kan, maar wel aan een database:

mysql>
SELECT NOW()
Number of Records: 1
2018-06-18 09:15:58

Dus als je een datum-tijd wil voor gebruik als sorteerwaarde:

SELECT DATE_FORMAT(NOW(), "%Y%m%d-%H%i" AS mijndatumtijd)

Dan krijg je als antwoord in mijndatumtijd bv:

20180617-1300

Een uitleg die alles combineert wat je nodig hebt:

https://www.newth.net/mars/how-to-set-up-a-raspberry-pi-zero-to-upload-images-to-a-server-via-ftp/

samengevat:

• Foto maken:
  raspistill -o /home/pi/mijnfoto.jpg
  of
  raspistill -o /home/pi/mijnfoto.jpg --annotate 12
  de annotate voegt datum/tijd informatie toe aan bestandsnaam *(1)
• Met ftp naar een server sturen:
  curl -T /home/pi/mijnfoto.jpg ftp://ftp-host-machine//yourwebsite/folder/mijnfoto.jpg --user yourftpusername:yourpasswd
• (aanpassen om naam met datum te ftp’en)

* 1) Meer over annotate: rapsberrypi.org forum

Bij een upgrade naar een andere computer kan je proberen zoveel mogelijk gebruikers (desktop) informatie mee te nemen, een lijstje:
– kde: desktopinstellingen (tijd, taal, standaardformaat papier A4/A3, ..)
– kmail: mail mappen, mails, attachments, accountgegevens, filters, adressen, …
– kwallet: wachtwoorden
– firefox: bookmarks, wachtwoorden

Kmail
– Heeft Export functie, maar die werkte niet wat betreft mailmappen (kwamen niet door) en de mail zelf (omdat die waarschijnlijk te groot was, 20 GB of zo.)
– mails zelf zitten in …
– configuratiebestanden: …
– wachtwoorden: normaal via kwallet.

KWallet
Heeft export functie (je kan ook gewoon slepen naar een usb stick of netwerkdrive).
Er is een versleutelde export om een backup te houden op bv usbstick.
Je kan in het kwallet beheer ook de inhoud gaan bekijken, met “Show values” kan je zo een bepaalde waarde gaan opzoeken als je die nodig hebt.

Micro-USB
Voeding voor de Raspberry Pi komt normaal via de micro-usb aansluiting. Een typische laadkabel voor smartphones en andere gadgets kan daarvoor gebruikt worden, mits het vermogen groot genoeg is.

Voeding
Voor inbouw wil je een inbouwvouding of railmodel gebruiken.
Daar heb je enkel een draadaansluiting, zowel in als uit.

In:
L: Line, of fasedraad (bruin)
N: Neutraal of nuldraad (blauw)

Uit: 5V
+
–

Voeding naar Micro-usb
als je de + en – 5V uitgang van een voeding wil leiden naar de micro-usb ingang, moet je volgende kleuren van de usb-kabel aansluiten:

rood = +5 V (usb pin 1)
zwart = – GND (usb pin 4)

ps:
groen = data+ (usb pin 3)
wit = data- (usb pin 2)

Ik heb gemerkt dat met een 5-Volt voeding met fijnregeling ik een melding van zwakke voeding kreeg op Raspberry Pi (bliksem-icoon rechtsboven in beeld), tot ik het voltage bijregelde tot ongeveer 5,.6 Volt.

GPIO
Het is ook mogelijk rechstreeks voeding te geven op bepaalde pinnen: (bv Pi2 GPIO 2 en 6). Dan heb je niet het beschermcircuit van de USB aansluiting.

(meer achtergrond op deze Stackexchange

Na wat knoeien met een migratie van openSUSE 13.1 naar Leap 42.3 heb ik KMail blijkbaar kapot gekregen.

Een export vanuit de bestaande kmail (KMail: Identity + mails + mail transport + resources + config + akonadi Db en KAddressBook: Resources + config) zou te groot geweest zijn voor de vrije ruimte op die pc. Dus de mail rechtstreeks gekopeerd (/home/gebruiker/.local/share/local-mail); er komen dan telkens meldingen van nieuwe mail in kde, en de mail komt in kmail. Maar helaas was de mappenstructuur nog niet geïmporteerd, en dus was een deel van de mail er niet. Bovendien zijn bij een import oorspronkelijke instellingen van de het mailprogramma op de bestemmingspc overschreven. Ik heb een kopie gemaakt van kmail2rc, maar mogelijk was het al te laat.

Menu verdwenen
Bij het opstarten krijg ik de menu’s niet meer te zien, en ik vind ook nergens hoe ik ze kan terugkrijgen. Met de alt-toets krijg je ook geen menu te zien.

kmail2rc
configuratiebestand bekeken:
cat ./.config/kmail2rc
Het bevat ondermeer de lijn met MenuBar:

[Main Window]
Height 1024=1004
Height 1050=1030
MenuBar=Disabled

Die heb ik verwijderd, maar loste het nog niet op.

Een andere lijn verwijst naar het menu:

[General]
ShowMenuBar=false
first-start=false

Ook verwijderd. (of eerder true in gezet)

De Raspberry Pi heeft geen harde schijf, maar start zijn systeem van een SD-kaart.

Pre-install
De meestgebruikte is NOOBS, van waaruit je dan een systeem vanop de kaart kiest, uitpakt en installeert als besturingssysteem (zie “Noobs voor Raspberry Pi“).

Image –> SD Drive
Maar je kan ook een ander systeem gebruiken op Raspberry Pi, zelfs kanjers als openSUSE.

Meestal stellen ze een image ter beschikking die je kan downloaden:

JeOS image E20 image XFCE image LXQT image KDE image X11 image

Zie deze directory:
http://download.opensuse.org/ports/aarch64/distribution/leap/42.3/appliances/

De vermelde KDE versie lijkt niet meer aanwezig te zijn op de download server, de vroeger bestaande link
http://download.opensuse.org/ports/aarch64/distribution/leap/42.3/appliances/openSUSE-Leap42.3-ARM-KDE-raspberrypi3.aarch64-2017.07.26-Build1.1.raw.xz
werkt niet meer, en KDE heeft misschien eerder een desktop met 4 a 8 GB geheugen nodig om wat normaal te kunnen draaien.

Voor bv een XFCE (lichtgewicht desktop) is er een goeie 628 Mb
openSUSE-Leap42.3-ARM-XFCE-raspberrypi3.aarch64-2017.07.26-Build1.1.raw.xz

Je moet de “image” alleen nog op de SD kaart krijgen, en dan wel in een Pi-startende vorm. Daar zijn wel wat handelingen voor nodig, want de Pi heeft geen gewone pc-processor / start niet als een gewone pc.

Etcher
Een handig hulpmiddel daarbij is Etcher. Dat is de image-maker voor Raspberry Pi images. Het is een apart programma dat je download van https://etcher.io/ (bv “Download for Linux x64”).

• Download van ongeveer 81 Mb: etcher-electron-1.4.4-linux-x64.zip
• Uitpakken:
  unzip etcher-electron-1.4.4-linux-x64.zip
Archive: etcher-electron-1.4.4-linux-x64.zip
inflating: etcher-electron-1.4.4-x86_64.AppImage
• Uitgepakt: etcher-electron-1.4.4-x86_64.AppImage

Op de AppImage kan je klikken (en even wachten) om hem te starten. Je volgt de stappen:
– image selecteren uit je bestanden (als je probeert een verkeerd bestand te selecteren, bv een iso voor een installatie-medium, merkt Etcher zelf op dat die geen voor Raspberry startbaar resultaat geeft, en kan je corrigeren).
– de SD kaart die ik ingestoken had werd al vanzelf geselcteerd, maar je kan dus zelf kiezen moesten er meer mogelijkheden zijn
– Flash! is de derde stap; daarbij moet je root rechten gebruiken en wordt het wachtwoord gevraagd.

Starting … 1 % Flashing …
Etcher is een open source project by resin.io

Het percentage wordt doorlopend aangepast, dit duurt ongeveer 10 minuten, daarna gebeurt een controle die zo’n 3 minuten duurt:

8% validating…

.. en eindigt met ‘Flash Complete’ (en wat reklame).
Je ziet nu twee partities op je SD-apparaat: root en efi.

Start de Pi
Steek de SD-kaart in de Raspberry Pi, sluit de stroom aan om te starten.

• Start niet maar blijft in een kleuren-testscherm hangen. Je hebt waarschijnlijk een nieuwe Pi 3B+. Probeer een recente Raspbian of NOOBS (https://www.raspberrypi.org/downloads/raspbian/)
• Start met een groen openSUSE scherm, en begint vanalles te doen. Laat hem doen; de boot dingen worden gereorganiseerd en daar kom je best niet tussen! Uiteindelijk zal je een (on)bekend welkom scherm krijgen met een login .. te kiezen uit “other” en zelf in te vullen, en wachtwoord.

Login/wachtwoord?
De eerste keer inloggen met root en wachtwoord linux, je wachtwoord verzetten en eventueel een andere gebruiker maken naast root.
Daarna heb je een systeem met 11.1 GB gebruikt van de 14.7 (als je een 16 GB kaart gebruikt).

Software
Je hebt hier geen softwarekeuze gehad bij installatie, dus je moet zelf wat opkuisen; verwijderen van games en alle software die je niet nodig hebt (Gimp?).
Bij-installeren van bv GambasIDE.
Yast helpt hierbij natuurlijk.

Opmerkingen

• Op mijn specifieke hardwarecombinatie valt het beeld wat buiten het scherm en is de beeldkwaliteit slecht (ik probeer later met een ander scherm).
• Het toetsenbord staat in qwerty, er is geen keuze geweest dus je moet dat zelf instellen; opgelet voor wachtwoorden voor/na!
• Een 16 GB kaartje is misschien wat krap voor een desktop systeem …

Installatie-medium
Een andere manier is eerst een installatie-systeem maken op een USB-stick zoals je een installatie DVD zou hebben:
bv een ong 4 Gb grote
openSUSE-Leap-42.3-DVD-aarch64-Build0200-Media.iso
van download.opensuse.org/ports/aarch64/distribution/leap/42.3/iso/openSUSE-Leap-42.3-DVD-aarch64-Build0200-Media.iso
Dan moet je vanaf deze usb-stick starten op de Pi, en dat lijkt me iets omslachtiger dan de bovenstaande methode, maar heeft waarschijnlijk het voordeel dat je op maat kan installeren zoals op je pc, dat je toetsenbordkeuze krijgt enz.

Bronnen

https://www.suse.com/c/opensuse-raspberry-pi-3-zero-functional-system-easy-steps/
https://en.opensuse.org/HCL:Raspberry_Pi3
https://www.raspberrypi.org/magpi/pi-sd-etcher/

Een camera
Het doosje vermeldt enkel “Camera module für Raspberry”, en bevat een camera bordje en een platte kabel. De aansluiting van de kabel durft al eens slecht contact geven, met fouten als gevolg als:

mmal: mmal_vc_component_create: failed to create component ‘vc.ril.camera’ (1:ENOMEM)
mmal: mmal_component_create_core: could not create component ‘vc.ril.camera’ (1)
mmal: Failed to create camera component
mmal: main: Failed to create camera component

Beschikbaar maken

Camera aktiveren in de Raspberry Pi settings.
sudo raspi-config
Bewaren. Bij de volgende start van de Pi worden deze gelezen en wordt de camera bruikbaar. Indien langer niet meer nodig terug de-activeren om stroom te sparen.

commandolijn
Voor foto’s is er raspistill:
raspistill --help

Voorbeeld: een foto nemen en rechtzetten alvorens te bewaren
(f= flip, v=vertikaal, h=horizontaal, o=output):

raspistill -vf -hf -o foto.jpg

Voor video is er raspivid:
raspivid --help

Voorbeeld: 10 seconden opname:

raspivid -o filmpje.h264 -t 1000

Vanuit Python aanspreken

from picamera import PiCamera
camera = PiCamera()
imagenaam = "CameraBeeld1.jpg"
camera.capture(imagenaam)


Fototoestel

Bouw een knop en verbindt met de gpio pinnen.
Als de knop ingedrukt wordt, de foto maken.

Deze code kan handig zijn voor een preview als je een scherm aangesloten hebt:
camera.start_preview()
camera.stop_preview()

Automatische camera
Bouw een loop in in het programma:

while imageno < 10:
  sleep(5)
  imagename = 'cameraShot{0:04d}.jpg'.format(imageno)
  camera.capture(imagename)
  imageno += 1

Je kan ook een eigen GUI/Desktop programma schrijven in Gambas en van daaruit de bediening en/of instellingen doen op een preview, zodat je reeks juist is (vgl "PiCam" voorbeeld).

Grootte: als je lage resolutie beelden (800x800) maakt van zo'n 300 KB groot, en 1 foto per minuut maakt, kom je bv na een uur op 17.8 MB voor de 60 beelden.
Laat ons zeggen 100 MB voor 5 uur, of beetje naar boven afgerond 0,5 Gb per dag.

Stop motion filmpje

Van achtereenvolgende foto's kan je een filmpje maken door ze aan elkaar te plakken.

Software nodig:
sudo apt-get install libav-tools

Beelden omzetten:
avconv -r 10 -i image%04d.jpg -r 10 -vcodec libx264 -crf 20 -g 15 timelapse.mp4
Waarbij:
-r 10 : tien beelden per seconde in input en output
-i image%04.jpg : vorm van de invoerbestanden, hier met 4 tekens voor volgnummer, kan ook bv 02 of zo zijn.
-vcodec libx264 gebruikt de x264 encoder software.
-vf scale=1280:720 : beeldgrootte aanpassen naar 720p. Kan ook bv 1920:1080, of lagere resoluties, zoals je wil. De Pi kan maar video afspelen tot 1080 p, maar als je op een ander apparaat wil spelen aan bv 4K, kun je dat ook instellen.
timelapse.mp4 : naam van het resultaat
_{Meer: https://www.raspberrypi.org/documentation/usage/camera/raspicam/timelapse.md}

Desktop
Of de beelden afhalen en op je desktop verder verwerken.
Op bv OpenSUSE:

curlew

Je wil je Raspberry Pi aanspreken via het netwerk. Daarvoor moet je weten welk IP adres hij heeft. Normaal gaat hij bij netwerkverbinding een IP adres vragen van een DHCP server op het netwerk waarop hij aangesloten is (meestal doet de router die functie). Kan je op voorhand er voor zorgen dat hij een vast IP adres gebruikt?

Volgens www.modmypi.com kan je het ip adres zelf in een bestand op de sd kaart schrijven.

/etc/dhcpcd.conf

Verander de voorbeeldcode naar het ip adres dat je zelf wil gebruiken (bv 192.168.1.15), en pas ook de gateway/router en dns servers aan.
Zet ook ssh aan als het nog niet zo zou zijn.
Herstart de Pi.

Nu kan je verbinden met ssh pi@192.168.1.15
Je kan het systeem updaten, software bij-installeren, python scripts starten, enz.

Ook handig als je onder KDE werkt: open betandsbeheer en tik in de locatiebalk:
fish://pi@192.168.1.15

Je kan dan bv bestanden overzetten, python scripts wijzigen vanuit Kate of KEdit, beelden bekijken, enz.

NOOBS245

De (soms) bijgeleverde SD-kaart met “NOOBS” bevat verschillende samengepakte systemen (images), waarvan je er één kan installeren. LibreElec is voor een multimedia apparaat, raspbian is een algemene Linux desktop. Je kan hier geen bestand op de kaart wijzigen omdat het nog geen geïnstalleerd systeem is. Dus ofwel moet je toch een toetsenbord, muis en scherm aan de Pi hangen, en Raspbian ervan installeren, ofwel moet je elders een image downloaden en op de kaart installeren, weer je dan daarna de Pi mee kan starten.

Systeem voor Pi

Noobs is een compilatie van mogelijke systemen voor de Raspberry Pi. Die worden samengeperst op een SD kaart gezet en voorzien van een installatieprogramma om de eerste keer van te starten.

Op Linux kan je met dd de uitgepakte image naar de sd kaart schrijven.
Wees voorzichtig met het exact opgeven van de doel-drive waarnaar je schrijft, je kan per vergissing je eigen systeemschijf opgeven als doel!
Check voor je de kaart in de sd drive steekt:

~> lsblk
NAME MAJ:MIN RM SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
sda 8:0 0 489,1G 0 disk
├─sda1 8:1 0 399M 0 part /boot
└─sda2 8:2 0 488,7G 0 part
└─cr_ata-Crucial_CT525MX300SSD1_1730181A3D36-part2 254:0 0 488,7G 0 crypt
├─system-swap 254:1 0 2G 0 lvm [SWAP]
├─system-root 254:2 0 40G 0 lvm /var/opt
└─system-home 254:3 0 100G 0 lvm /home
sr0 11:0 1 1024M 0 rom

Steek de kaart in de sd drive en check opnieuw:

~> lsblk
NAME MAJ:MIN RM SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
sda 8:0 0 489,1G 0 disk
├─sda1 8:1 0 399M 0 part /boot
└─sda2 8:2 0 488,7G 0 part
└─cr_ata-Crucial_CT525MX300SSD1_1730181A3D36-part2 254:0 0 488,7G 0 crypt
├─system-swap 254:1 0 2G 0 lvm [SWAP]
├─system-root 254:2 0 40G 0 lvm /var/opt
└─system-home 254:3 0 100G 0 lvm /home
sr0 11:0 1 1024M 0 rom
mmcblk0 179:0 0 14,5G 0 disk
├─mmcblk0p1 179:1 0 1,1G 0 part
├─mmcblk0p2 179:2 0 1K 0 part
├─mmcblk0p5 179:5 0 32M 0 part
├─mmcblk0p6 179:6 0 66M 0 part
└─mmcblk0p7 179:7 0 12,8G 0 part

In dit geval is mmcblk0 dus het doel. Commando: (gebruik de naam van je image)

sudo dd bs=4M if=2018-06-27-raspbian-stretch.img of=/dev/mmcblk0 conv=fsync

(ps. dit is het commando om niet noobs, maar wel een raspbian image te schrijven, dat kan ook.)

sudo dd bs=4M if=2018-06-27-raspbian-stretch.img of=/dev/mmcblk0 conv=fsync
1150+0 records gelezen
1150+0 records geschreven
4823449600 bytes (4,8 GB, 4,5 GiB) copied, 1113,16 s, 4,3 MB/s

Noobs geeft keuze

Noobs is het beginnerssysteem dat soms bij een raspberry pi geleverd wordt, of dat je zelf kan downloaden (https://www.raspberrypi.org/downloads/noobs/). Er bestaat ook een “light” versie waarbij je de software na opstarten van internet haalt. Bijna alle systemen voor Raspberry Pi zijn gebaseerd op Linux.

Het zelfstartend systeem laat je beslissen welke software je wil gaan draaien vanaf de kaart. Er is keuze uit een volledige en een minimale Raspbian, en systemen voor multimedia en beeldschermmuren enz. Het gekozen systeem wordt dan uitgepakt, de andere systemen worden gewist. Je kan ook meer dan 1 systeem selecteren. Voor een server neem je de minimale Raspbian, voor desktop de gewone.

Raspbian
De installatie van Raspbian heeft meer dan 4 Gb ruimte nodig, dus heb je minstens een 8 GB kaartje nodig, liever 16 Gb (waarschijnlijk wil je ook gegevens bewaren die je verzamelt of verwerkt).

Het installatiescherm toont informatie en zegt dat het installeren “een paar minuutjes” kan duren. Versta: voor een Raspberry Pi 3 Model B v1.2 met gewone 16 Gb geheugen SD kaart met NOOBS duurt het eerder 20 a 25 minuten.

Pixel
Na het installeren krijg je een melding, als je die wegklikt start de Pi op van de kaart, en krijg je een desktop te zien met icoontjes.
De bestandsbeheerder geeft aan: 7.9 Gb vrije ruimte, totaal 12.7 Gb.
Voor recovery mode kan je de shift toets indrukken bij het starten.
Verander eerst het wachtwoord (eventueel ook de gebruikersnaam), check voordien wat de toetsenbordinstelling is.

Instellingen
– toetsenbord
– netwerk: vast ip adres ipv DHCP?
– ssh aktiveren

In het programma Raspberry Pi Configuration kan je bv SSH aanzetten, camera activeren, enz. Blijkbaar moet je wel de Pi herstarten, want de configuration wijzigt eigenlijk bootscripts.
In de terminal:
sudo raspi-config

In de terminal met ifconfig kan je zien welk het huidig ip adres is.

Het is al enige tijd bekend dat de nieuwe versie van OpenSUSE terug een ander soort nummer zal krijgen, dat eerder aansloot bij de vroegere 6.4, 7.2, 8.0, 9.3, 10.0, 11.3, 12.0, 13.2 – hier hield het op en kwamen even de Leap 42.x versies opduiken – om nu dus te eindigen met “Leap 15.0”.

Helaas is die nog niet te vinden op de gewone downloadsite, omdat de huidige versie 42.3 daar als meest recente staat.
Sommige beschrijvingen van een softwarecombinatie (bv over docker/containers) gebruikt wel al 15, waarschijnlijk omdat ze zelf ergens aan ontwikkelen, en de beta gebruiken.

Die vind je dan hier:
https://software.opensuse.org/distributions/testing

Als je maar 1 x installeert, kan je de netwerk installatie afhalen, past op een kleinere usb-stick (met dd overbrengen levert zelfstartende usb-boot+install op)

Sluit na de download een usb-stick aan en check welke device-letters hij krijgt:

fdisk -l

Schijf /dev/sda: 74,5 GiB, 80000000000 bytes, 156250000 sectoren
Eenheid: sectoren van 1 * 512 = 512 bytes
Sectorgrootte (logisch/fysiek): 512 bytes / 512 bytes
In-/uitvoergrootte (minimaal/optimaal): 512 bytes / 512 bytes
Schijflabeltype: dos
Schijf-ID: 0xa42d04a3

Apparaat Op. Begin Einde Sectoren Grootte ID Type
/dev/sda1 * 2048 819199 817152 399M 83 Linux
/dev/sda2 819200 156248063 155428864 74,1G 8e Linux LVM

Schijf /dev/mapper/cr_ata-WDC_WD800JD-75MSA3_WD-WMAM9DDE4336-part2: 74,1 GiB, 79577481216 bytes, 155424768 sectoren
Eenheid: sectoren van 1 * 512 = 512 bytes
Sectorgrootte (logisch/fysiek): 512 bytes / 512 bytes
In-/uitvoergrootte (minimaal/optimaal): 512 bytes / 512 bytes
…

Dat was ‘m niet, sda is de huidige harde schijf, maar wel:

…
Schijf /dev/sdb: 3,8 GiB, 4009754624 bytes, 7831552 sectoren
Eenheid: sectoren van 1 * 512 = 512 bytes
Sectorgrootte (logisch/fysiek): 512 bytes / 512 bytes
In-/uitvoergrootte (minimaal/optimaal): 512 bytes / 512 bytes
Schijflabeltype: dos
Schijf-ID: 0x7bf3a73b

Apparaat Op. Begin Einde Sectoren Grootte ID Type
/dev/sdb1 * 0 3205119 3205120 1,5G 0 leeg
/dev/sdb2 164 1143 980 490K ef EFI (FAT-12/16/32)

Dan de “image” overbrengen naar de usb-stick:

linux-a:/home/copyleft/Downloads/ISO # dd bs=4M if=openSUSE-Leap-15.0-NET-x86_64-Build247.1-Media.iso of=/dev/sdb

dd: openen van ‘/dev/sdb’ is mislukt: Geen medium gevonden

linux-a:/home/copyleft/Downloads/ISO # dd bs=4M if=openSUSE-Leap-15.0-NET-x86_64-Build247.1-Media.iso of=/dev/sdb

29+1 records gelezen
29+1 records geschreven
123731968 bytes (124 MB, 118 MiB) copied, 12,8181 s, 9,7 MB/s

Installatie
Vanaf dan is het een gewone openSUSE installatie. Dat verloopt allemaal vlot en daarna kan je inloggen (nieuwe achtergrond – “openSUSE default by openSUSE Artwork Team” die ook terugkomt in de desktop na login).

Installatie-log:

(meer…)

Je volgt een cursus over Raspberry Pi, maar helaas wordt die gegeven op Windows computers. Daar doen ze allerlei dingen (pytty, ..) die je eigenlijk helemaal niet wil leren omdat je er zeker van bent dat er een veel eenvoudigere manier moet zijn om te verbinden vanaf een Linux desktop naar een Linux Raspberry Pi.

Situatie
Enkele mogelijkheden:

• 1. Je krijgt een “nieuwe” Raspberry Pi 3B+ (zonder OS).
• 2. Je krijgt een “nieuwe” Raspberry Pi 3B met standaard Raspbian
• 3. Je krijgt een raspberry Pi die voorbereid is op een bepaald ip-adres (bv tijdens een cursus).
• 4. Je hebt een bestaande Raspberry Pi maar je weet niet hoe die ingesteld is

Handboek
Volgens de officiele documentatie:
– kijk op je modem/gateway/router welke ip-adressen toegekend zijn, en probeer uit te zoeken welke van de Raspberry Pi zou kunnen zijn (bestaande apparaten kan je afzetten of kijken welk ip adres ze hebben).
– probeer in te loggen op het vermoedelijke ip adres met ssh en gebruiker pi (standaard wachtwoord raspberry): ssh pi@192.168.1.5
– start eventueel een grafisch voorbereide sessie met ssh -Y pi@192.168.1.5; je kan dan een applicatie starten die grafisch bruikbaar wordt, zoals de python editor:
idle3 &
– hang desnoods een toetsenbord en scherm aan je Raspberry Pi.
Het huidige ip adres en mac adres (“ether”) kan je zien met:
ifconfig
De configuratie v h netwerk staat in /etc/dhcpcd.conf, er staat een voorbeeld in voor static ip.

SSH

Hier een (Engelstalige) gids om een login te voorzien die zonder wachtwoordingave werkt, maar met sleutels: https://www.raspberrypi.org/documentation/remote-access/ssh/passwordless.md

Het komt erop neer dat je SSH keys gebruikt; check eerst of je er al hebt, die kan je gebruiken: er bestaat dan een aantal bestanden als

id_rsa.pub
id_dsa.pub

in de verborgen ssh directory.
ls ~/.ssh

Geen keys? Je wil nieuwe?
Maak er aan met:
ssh-keygen

Als je gewoon bevestigt komen je keys in /home/pi/.ssh/id_rsa

Je kan nog een extra “wachtwoordzin” gebruiken (passphrase); zoniet sla deze stap over (leeg laten).

Keys
id_rsa is je private key; die houd je voor jezelf.
id_rsa.pub is je publieke key; die kan iemand anders gebruiken om je een versleuteld bestand te sturen.

Je moet dus je publieke key bezorgen aan de overkant.

Dat kan door kopieren: scp

Op de Raspberry Pi moeten je “pub” keys toegevoegd worden aan authorized_keys file.

Als daar nog geen .ssh directory is dan maak je die met:

cd ~
install -d -m 700 ~/.ssh

Voeg je keys toe:
ssh-copy-id userlogin@192.168.1.x

Geen ssh-copy-id?

cat ~/.ssh/id_rsa.pub | ssh userlogin@192.168.1.5 'cat >> .ssh/authorized_keys'

Verbinden met ssh keys
Als alles in orde is verbind je met:
ssh gebruikerslogin@192.168.1.5

ps: Ik heb ergens genoteerd:
SSH moet enabled worden door een lege file ssh te zetten in de map /boot/.

Uitdaging: een beeld opnemen (foto) met een aangesloten camera, en de tekst die erop voorkomt beschikbaar krijgen voor een ander programma.

Bestaat er OCR software voor Linux? Blijkbaar wel:
https://unix.stackexchange.com/questions/377359/how-to-use-ocr-from-the-command-line-in-linux

install tesseract-ocr

and can be used with

tesseract input.png out.txt

Tesseract
In de openSUSE softwarebeheerder is – naast gocr en ocrad – tesseract prominent aanwezig met paketten als:

tesseract-ocr
tesseract-ocr-devel
tesseract-ocr-traneddata-dutch
tesseract-ocr-traneddata-english
tesseract-ocr-traneddata-french
tesseract-ocr-traneddata-german
tesseract-ocr-traneddata-…
(tientallen talen)
libtesseract3

(met als vendor openSUSE)

Installatie
Bij installatie van tesseract-ocr wordt mee geselecteerd:

libtesseract3
liblept4
tesseract-ocr-traneddata-english

Met Frans, Nederlands en Duits erbij wordt er 26 Mb gedownload en 109 Mb geïnstalleerd.

Test

Ik maak twee screenshots van een gebied op het scherm (van een website); één zwarte achtergrond met witte tekst, één met witte achtergrond en zwarte tekst.

tesseract WitOpZwart.png WitOpZwart.txt

maakt een bestand WitOpZwart.txt.txt

(dus blijkbaar zet hij er zelf nog eens de extentie txt achter)

Dat gedrag klopt niet met bovenstaand citaat uit een website, maar wel met de beschrijving van gebruik van tesseract zelf:

tesseract beeldbestandsnaam uitvoerbasis

beeldbestandsnaam is dan WitOpZwart.png
en uitvoerbasis is WitOpZwart want de .txt zet tesseract zelf.

Dit png bestand is maar 5 k groot, en de omzetting gebeurt zowat onmiddellijk.

Een zwaardere test: een scan van een t-shirt met daarop een tekst:

GeelOpDonkergroen, 600 dpi, 5100 x 7000 pixels, 64 Mb

GeelWitOpZwart, 600 dpi, (ongeveer hetzelfde)

Hier duurt het een beetje langer maar is het resultaat onbruikbaar.
Het bestand verkleinen en rechtzetten helpt een beetje, ik begrijp de tekens omdat ze in de buurt komen van het beeld, maar ze leveren niets bruikbaars op als tekst.

Op een beeld waarbij een streep loopt die onderbroken wordt door tekst is tesseract zo lang bezig dat ik het programma onderbreek.

Ope een heel erg verkleinde versie van de scan zegt tesseract dat het blad leeg is.

Nog
(nog) niet geprobeerd: foto ipv scan of screenshot.
(nog) niet geprobeerd: parameters meegeven over bv orientatie, taal enz.

Resultaat
Het beste resultaat wordt dus behaald met een zwart op witte achtergrond mooi recht uitgesneden screenshot. Alles wat minder perfect is geeft problemen.

Het is gedaan met 42.3, dus al je toestellen upgraden

Een beschrijving van deze “kleine online upgrade”:
https://forums.opensuse.org/content.php/202-Quick-Upgrade-from-Leap-42-2-to-Leap-42-3

Kort samengevat:

In het beheerprogramma Yast2 de repositories veranderen van 42.2 naar 42.3:
– yast, software, software repositories
– edit elke lijn waarin 42.2 staat en maak zowel in de titel als in de URL er 42.3 van.
– andere repo’s even afzetten, nadien terug aan als update ok is.

Dan op de commandolijn (ik heb alle grafische consoles uitgelogd):
zypper dup
Je moet soms bevestigen, en er rolt een hoop Retrieving.. over je scherm.

3058 paketten worden gedownload en geïnstalleerd.

Een half uurtje later na een herstart draait het nieuwe systeem.

Je kan nog de software updates uitvoeren.

Nawoord
Wat opvalt: geluid staat “negatief” (rood min-teken).
System Settings, Audio Volume: “No output devices available”

Yast, configure soundcard; 82801I (ICH9 Family) HD Audio Controller
will be configured as the first sound card(snd-card-0)
(Quick automatic setup)

Daarna testen:
System Settings, Hardware, Multimedia
Audio and video, Audio Playback, music: PulsAudio Sound Server; Test knop onderaan.

Een handig programma om snel een 3D schets te maken van een situatie, ruimte, gebouw:

Sweet Home 3D

De projectpagina op Sourceforge: sourceforge.net/projects/sweethome3d/

Maar je kan het ook installeren vanuit je Linux Distributie.

Er zijn bv op de openSUSE software pagina nogal veel keuzes, voor openSUSE Leap 42.3

home:Herbster0815 Community, 5.7
home:adra Community, 4.4
home:derselbst Community, 5.7
home:ecsos Community, 5.7
home:napobear Community, 5.7

Meestal probeer je de meest recente versie. Ik heb gewoon de bovenste genomen.
Die geeft volgende bronnen op:

Repositories to be added:
http://download.opensuse.org/repositories/KDE:/Frameworks5/openSUSE_Leap_42.3/ (KDE:Frameworks5)
http://download.opensuse.org/repositories/KDE:/Qt5/openSUSE_Leap_42.3/ (KDE:Qt5)
http://download.opensuse.org/repositories/home:/Herbster0815/openSUSE_Leap_42.3/ (home:Herbster0815)

en installeert de software.

• Programmeren, python, web-interface
  https://microbit.pythonanywhere.com/editor.html
• Serienummer op etiket
  Op het etiket staat een nummer dat te klein is om het serienummer/ID te zijn, maar ik zie wel een verschil tussen de nummers, en gebruik het om de apparaatjes visueel te onderscheiden.
• Serienummer uitlezen:
  Sluit de micro:bit aan, open in bestandsbeheerder en kies DETAILS.TXT
  Zoek in dat tekstbestand

  Unique ID:
  9900000043114e…..

  Dit is geen serienummer maar een unieke identificatie van 64/32 bits die normaal niet twee keer mag voorkomen in je collectie micro:bits

• Serienummer uitlezen met software:
  Door dit python programmaatje te laden kan je het serienummer op het scherm tonen:
  https://support.microbit.org/support/solutions/articles/19000070728-how-to-read-the-device-serial-number
  Er staat een letter S, als je de linkerknop indrukt rolt er een nummer over het scherm (bv Ox4d4acee)

  Op Github vind je de broncode van de fabrikant van de “chip” (nRF51822 SoC), Nordic Semiconductor:
  https://github.com/lancaster-university/nrf51-sdk/blob/85dd2e7af27edb11b056efcda34a76cf8757ef47/source/nordic_sdk/components/device/nrf51.h#L1076